Inleiding:
De Raad en het Parlement hebben een voorlopige overeenkomst bereikt over delen van het pakket tegen witwaspraktijken dat tot doel heeft de EU-burgers en het financiële systeem van de EU te beschermen tegen witwaspraktijken en financiering van terrorisme.
Deze overeenkomst, als onderdeel van het nieuwe anti-witwassysteem van de EU, belooft niet alleen de bestrijding van financiële criminaliteit, maar legt ook sterke nadruk op de bescherming van gegevens. Wij zullen in deze blog de belangrijkste elementen van deze overeenkomst bespreken.
Wat ging vooraf?
Op 20 juli 2021 presenteerde de Commissie haar pakket wetgevingsvoorstellen om de regels van de EU voor de bestrijding van witwaspraktijken en financiering van terrorisme te versterken. Het pakket omvat onder andere een verordening voor de oprichting van een nieuwe EU-autoriteit tegen witwassen (AMLA) met bevoegdheden om sancties op te leggen, evenals regels voor overmakingen van cryptoactiva en anti-witwasvereisten voor de private sector, naast een richtlijn over anti-witwasmechanismen.
Verbetering van de Organisatie en Samenwerking
Met deze nieuwe maatregelen zullen nationale systemen tegen witwassen en financiering van terrorisme beter georganiseerd en met elkaar verbonden worden. Deze verbeteringen zullen ervoor zorgen dat fraudeurs, georganiseerde misdaad en terroristen geen mogelijkheid meer hebben om hun opbrengsten te legitimeren via het financiële systeem.
Uitputtende Harmonisatie van Regels
De voorlopige overeenkomst over de anti-witwasverordening zal voor het eerst uitputtend de regels in de hele EU harmoniseren. Hierdoor worden mogelijke loopholes gesloten die door criminelen worden gebruikt om illegale opbrengsten wit te wassen of terroristische activiteiten via het financiële systeem te financieren. Een belangrijk aspect van deze harmonisatie is de bescherming van gevoelige gegevens die betrokken zijn bij financiële transacties.
Uitbreiding van Verplichte Entiteiten
De overeenkomst breidt de lijst van verplichte entiteiten uit naar nieuwe sectoren, waaronder de crypto-sector. Crypto-asset service providers (CASPs) worden nu verplicht om uitgebreide due diligence uit te voeren bij hun klanten, inclusief het verifiëren van feiten en informatie, evenals het rapporteren van verdachte activiteiten. Deze uitbreiding omvat ook handelaren in luxe goederen en de voetbalsector, waarbij de bescherming van gegevens een cruciale rol speelt.
Verbeterde Due Diligence en Contante Betalingen
Specifieke verbeterde due diligence-maatregelen worden geïntroduceerd, met name voor grensoverschrijdende correspondentierelaties voor dienstverleners van cryptoactiva. Ook wordt een EU-brede maximale limiet voor contante betalingen ingesteld, wat het moeilijker maakt voor criminelen om vuil geld wit te wassen. Bovendien moeten verplichte entiteiten volgens de overeenkomst de identiteit van personen verifiëren die occasionele contante transacties tussen €3000 en €10.000 uitvoeren.
Harmonisatie van Regels voor Uiteindelijke Eigendom
De overeenkomst maakt de regels voor uiteindelijke eigendom meer geharmoniseerd en transparant. Het identificeren van uiteindelijke eigenaren wordt verfijnd op basis van eigendom en controle, met een duidelijke drempel van 25%. Dit draagt bij aan de bescherming van gegevens door te voorkomen dat criminelen zich verschuilen achter meerdere lagen van eigendom.
Bescherming van Gegevens in Beneficial Ownership Registers
Het overeengekomen pakket bevat ook maatregelen om de bescherming van gegevens in beneficial ownership registers te waarborgen. Informatie die aan het centrale register wordt verstrekt, moet worden geverifieerd. Registers krijgen de bevoegdheid om inspecties uit te voeren bij entiteiten die onderworpen zijn aan financiële sancties, en de toegang tot deze registers wordt uitgebreid naar personen met legitiem belang, waaronder pers en civiele samenleving.
Verbeterde Toegang voor Financiële Inlichtingeneenheden (FIUs)
De overeenkomst versterkt de rol van FIUs en geeft hen directe toegang tot financiële, administratieve en rechtshandhavingsinformatie. Deze verbeterde toegang zal FIUs in staat stellen sneller en effectiever te handelen bij het bestrijden van witwaspraktijken en financiering van terrorisme. Het waarborgt ook het respecteren van fundamentele rechten bij het nemen van beslissingen.
Effectieve Supervisie en Risicobeoordeling
Elke lidstaat zal ervoor zorgen dat alle verplichte entiteiten in hun grondgebied worden onderworpen aan adequate en effectieve supervisie. Deze supervisie zal een risicogebaseerde aanpak volgen. Risicobeoordelingen op zowel EU- als nationaal niveau blijven een belangrijk instrument, met de verplichting voor de Commissie om EU-brede risicobeoordelingen uit te voeren en aanbevelingen te doen aan lidstaten.
Volgende Stappen
De teksten zullen nu worden gefinaliseerd en voorgelegd aan vertegenwoordigers van lidstaten in het Comité van permanente vertegenwoordigers en het Europees Parlement ter goedkeuring. Als goedgekeurd, moeten de Raad en het Parlement de teksten formeel aannemen voordat ze worden gepubliceerd in het Officiële Publicatieblad van de EU en in werking treden.
Conclusie
De voorlopige overeenkomst tussen de Raad en het Parlement over strengere regels voor anti-witwaspraktijken markeert een cruciale stap in de strijd tegen financiële criminaliteit binnen de EU. Naast het versterken van het anti-witwassysteem en het beschermen van EU-burgers, legt de overeenkomst aanzienlijke nadruk op gegevensbescherming.
Harmonisatie van regels op EU-niveau, met focus op de crypto-sector, biedt uniformiteit en verhoogt de detectiecapaciteit voor criminele activiteiten. De uitbreiding van verplichte entiteiten naar diverse sectoren benadrukt een brede aanpak om risico’s te minimaliseren.
De nadruk op verbeterde due diligence, EU-brede limieten voor contante betalingen en versterkte gegevensbescherming in beneficial ownership registers draagt bij aan een robuuster systeem. Het openstellen van registers voor legitieme belanghebbenden bevordert transparantie.
De versterking van financiële inlichtingeneenheden benadrukt het belang van proactieve maatregelen. De overeenkomst belooft een effectiever, samenhangender en veiliger financieel systeem met toewijding aan gegevensbescherming en transparantie, ter bescherming van EU-burgers en het afschrikken van criminaliteit.
