Inleiding:
Europa heeft een sterke focus op privacybescherming en digitale veiligheid. Dit blijkt uit diverse wetgevingen zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG of GDPR), de ePrivacy Verordening en de Digital Services Act (DSA). Hoewel al deze wetten bijdragen aan de bescherming van persoonsgegevens en regulering van digitale diensten, verschillen hun doelen en reikwijdtes. In deze blog onderzoeken we de overeenkomsten en verschillen tussen de GDPR, ePrivacy Verordening en de Digital Services Act, en wat bedrijven moeten weten om aan deze regels te voldoen.
Wat is de GDPR?
De General Data Protection Regulation (GDPR), in het Nederlands de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), is in mei 2018 in werking getreden en geldt in de hele EU. De GDPR stelt regels over hoe persoonsgegevens moeten worden verzameld, verwerkt en beschermd. Deze wet heeft enkele belangrijke principes zoals:
- Rechten van betrokkenen: De GDPR geeft individuen rechten zoals het recht op toegang, correctie, verwijdering en beperking van hun persoonsgegevens.
- Verantwoordingsplicht: Bedrijven moeten kunnen aantonen dat ze voldoen aan de wetgeving.
- Data Protection by Design and Default: Privacybescherming moet ingebouwd zijn in de bedrijfsprocessen.
Het doel van de GDPR is om de privacy van Europese burgers te waarborgen en om organisaties te verplichten zorgvuldig om te gaan met persoonlijke data.
Wat is de ePrivacy Verordening?
De ePrivacy Verordening, die momenteel nog in de ontwerp- en onderhandelingsfase is, dient als aanvulling op de GDPR en richt zich specifiek op elektronische communicatie. Deze wetgeving, ook wel bekend als de “Cookiewet”, gaat onder andere over:
- Cookies en trackingtechnologieën: Reguleert het gebruik van cookies en andere technologieën die gebruikers volgen, waarbij toestemming vereist is.
- Bescherming van elektronische communicatie: Beschermt de privacy van communicatie via e-mail, telefoon, sms en nieuwe technologieën zoals WhatsApp.
- Direct marketing: Stelt regels voor het gebruik van contactgegevens voor commerciële doeleinden.
De ePrivacy Verordening is gericht op de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie en zal, wanneer goedgekeurd, de bestaande ePrivacy Richtlijn vervangen.
Wat is de Digital Services Act?
De Digital Services Act (DSA) is een brede Europese verordening die is ontwikkeld om een veiliger online omgeving te creëren. De DSA legt verplichtingen op aan online platforms, zoals sociale media en e-commerce websites, met betrekking tot:
- Verantwoordelijkheid en transparantie: Online platforms moeten duidelijk zijn over hun contentmoderatie en de algoritmes die zij gebruiken.
- Bescherming tegen illegale inhoud: Platforms moeten maatregelen nemen om de verspreiding van illegale inhoud, zoals haatzaaien of nepnieuws, te beperken.
- Gebruikersrechten: Gebruikers hebben recht op transparantie over beslissingen die platforms nemen over het verwijderen van hun content.
De DSA richt zich minder op de bescherming van persoonsgegevens en meer op de verantwoordelijkheid en veiligheid van online diensten en platforms.
Overeenkomsten tussen GDPR, ePrivacy en DSA
Hoewel de GDPR, ePrivacy Verordening en DSA elk hun eigen specifieke doelen hebben, zijn er enkele belangrijke overlappen:
- Bescherming van gebruikersrechten: Alle drie de wetten hebben als kernprincipe de bescherming van rechten van individuen. De GDPR geeft mensen controle over hun persoonlijke gegevens, de ePrivacy Verordening beschermt de vertrouwelijkheid van communicatie en de DSA waarborgt een veilige online omgeving.
- Verantwoordingsplicht en transparantie: Zowel de GDPR als de DSA benadrukken de verplichting van bedrijven om verantwoordelijkheid te nemen voor hun praktijken. Voor GDPR betekent dit aantoonbare naleving van dataprotectieregels, terwijl de DSA bedrijven verplicht transparantie te bieden over moderatie en algoritmes.
- Toestemmingsvereisten: De GDPR en de ePrivacy Verordening leggen sterke nadruk op de noodzaak van geïnformeerde toestemming, bijvoorbeeld bij gegevensverwerking of bij het plaatsen van cookies en andere tracking technologieën.
- Handhaving en boetes: Al deze wetten leggen aanzienlijke boetes op voor niet-naleving. GDPR-boetes kunnen oplopen tot 4% van de wereldwijde omzet, terwijl de DSA en ePrivacy Verordening (wanneer die definitief is) soortgelijke sancties zullen opleggen.
Verschillen tussen GDPR, ePrivacy en DSA
Ondanks de overeenkomsten hebben de GDPR, ePrivacy Verordening en DSA elk hun eigen specifieke focus en toepassingen:
- Doel en focus:
- GDPR: Bescherming van persoonlijke data en privacy van individuen.
- ePrivacy: Bescherming van vertrouwelijkheid van communicatie en regulering van trackingtechnologieën.
- DSA: Regulering van online platforms en bescherming tegen illegale inhoud, met minder focus op persoonsgegevens.
- Reikwijdte van toepassing:
- GDPR: Van toepassing op elke organisatie die persoonsgegevens verwerkt, zowel binnen als buiten de EU, mits zij gegevens van EU-burgers verwerken.
- ePrivacy Verordening: Specifiek gericht op aanbieders van elektronische communicatie en online diensten die trackingtechnologieën gebruiken.
- DSA: Gericht op online platforms, waaronder socialemediabedrijven en online marktplaatsen, en heeft geen directe toepassing op offline bedrijven.
- Aard van gegevensbescherming:
- GDPR: Behandelt alle soorten persoonsgegevens, van contactgegevens tot biometrische en gevoelige gegevens.
- ePrivacy: Richt zich specifiek op de bescherming van communicatie-inhoud en metadata.
- DSA: Beperkt zich tot verplichtingen omtrent contentmoderatie en illegale inhoud, en gaat niet specifiek over persoonsgegevens.
- Status en implementatie:
- GDPR: In werking sinds 2018 en wordt actief gehandhaafd.
- ePrivacy Verordening: Nog niet definitief goedgekeurd, maar wordt verwacht als aanvulling op de GDPR.
- DSA: De wetgeving is goedgekeurd en zal in 2024 van kracht gaan, maar richt zich op platformverantwoordelijkheid en heeft een andere focus dan de GDPR.
Wat betekent dit voor bedrijven?
Bedrijven die actief zijn in de EU moeten goed op de hoogte zijn van deze wetten om aan hun verplichtingen te voldoen:
- Evalueer uw gegevensverwerkingspraktijken: Zorg ervoor dat alle gegevensverwerking voldoet aan de GDPR, en bereid u voor op aanvullende regels van de ePrivacy Verordening, vooral als u trackingtechnologieën gebruikt.
- Check uw elektronische communicatie: Als uw bedrijf gebruikmaakt van elektronische communicatie voor marketing, let dan goed op de regels van de ePrivacy Verordening.
- Content moderatie en transparantie: Bedrijven met online platforms of digitale diensten moeten zich voorbereiden op de DSA door contentbeheerprocessen en transparantiemaatregelen in te voeren.
Conclusie
De GDPR, ePrivacy Verordening en Digital Services Act spelen elk een unieke rol in het beschermen van privacy, veiligheid en gebruikersrechten in de digitale wereld. Bedrijven die compliant willen zijn, moeten niet alleen rekening houden met de bescherming van persoonsgegevens, maar ook met vertrouwelijkheid van communicatie en transparantie over online diensten. Het is aan bedrijven om deze complexe regels goed te integreren en zo een betrouwbare en veilige omgeving te bieden voor hun klanten en gebruikers. Start vandaag met het aanvragen van een audit voor GDPR,DORA,NIS2 of ISO27001!
